Γιατί οι ιδιωτικοποιήσεις δεν αποτελούν λύση

Η σχεδιαζόμενη εκποίηση και τσιμεντοποίηση της χερσονήσου του Αστέρα Βουλιαγμένης.

Είναι μόνο μιά απλή πώληση;

Πολλοί συμπολίτες μας ίσως αναρωτηθούν αν είναι σκόπιμο να σηκώσει κάποιος τόσο ψηλά τους τόνους για το θέμα του Αστέρα και να καλεί τους δημότες σε κινητοποιήσεις και αντίσταση. Πόσο μάλλον όταν δημοτικές αρχές και παράγοντες που δεν διακρίνονται καθόλου για την αντιστασιακή τους διάθεση έναντι του κεφαλαίου και των μνημονιακών πολιτικών σηκώνουν επίσης το λάβαρο της επανάστασης για δικούς τους σκοπούς βέβαια. Και ακόμη περισσότερο όταν η ελληνική κοινωνία ζει ένα ολοκαύτωμα με τραγικές συνέπειες για την συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών.

Όταν η εξοντωτική λιτότητα που έχει επιβληθεί στην Eλλάδα έχει οδηγήσει από το 2009 στη μείωση του ΑΕΠ κατά 25% και στη συρρίκνωση του πραγματικού εισοδήματος κατά 40%. Το ποσοστό της επίσημης ανεργίας έχει αγγίξει το 28% (στους νέους πάνω από 60%) ενώ 3,8 εκατομμύρια Έλληνες ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας.

Όταν περίπου τρία εκατομμύρια Έλληνες είναι ανασφάλιστοι την στιγμή που το κόστος της περίθαλψης αλλά και των φαρμάκων για την πλειοψηφία των συνταξιούχων και όσων έχουν ακόμη εργασία είναι απαγορευτικό. Οι αυτοκτονίες είναι πλέον καθημερινές, οι άστεγοι αυξάνονται μέρα με την μέρα ενώ εκατοντάδες χιλιάδες οικογένειες αναγκάζονται να ζουν χωρίς θέρμανση και χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα.

Το ζήτημα όμως του Αστέρα δεν είναι μια απλή πώληση ενός ακόμη δημόσιου περουσιακού στοιχείου χωρίς κανένα ουσιαστικό αντίκρυσμα για τα ταμεία του Δημοσίου. Δεν είναι μόνο η αλλαγή των πολεοδομικών συντελεστών και της χρήσης γης που θα αλλοιώσουν εντελώς την φυσιογνωμία της περιοχής. Δεν είναι οι απροσδιόριστου αριθμού πολυτελείς βίλες και κατοικίες που θα επιβαρύνουν υπέρμετρα το περιβάλλον. Δεν είναι η ουσιαστική εκχώρηση δημόσιας γης, αιγιαλού και δασικής έκτασης σε ιδιώτες για εμπορική εκμετάλευση. Ούτε το γκέτο των εγχώριων και διεθνών κροίσων που θα δημιουργηθεί σε μία από τις ωραιότερες περιοχές της Μεσογείου. Δεν είναι επίσης μόνο το γεγονός ότι οι ακτές αλλά και όλη η περιοχή από τον Λαιμό της Βουλιαγμένης και πέρα θα γίνει απροσπέλαστη για τους κοινούς θνητούς για να την απολαμβάνουν οι λίγοι και εκλεκτοί !

Καλούμε τους δημότες σε αντίσταση διότι η περίπτωση του Αστέρα εκτός ότι είναι από μόνη της σκανδαλώδης είναι ταυτόχρονα και το πρόκριμα για τα χειρότερα που έρχονται.

Δυστυχώς το μενού των λεγόμενων αποκρατικοποιήσεων περιλαμβάνει δύο πτυχές που είναι ιδιαίτερα δραματικές.

Η πρώτη είναι η σχεδιαζόμενη εκχώρηση σε ιδιώτες τομέων που είναι κρίσιμοι για την ίδια την επιβίωση των πολιτών αυτής της χώρας. Και αναφερόμαστε στην ιδιωτικοποίηση της υγείας, της παιδείας, του νερού, της ενέργειας και των μεταφορών.

Αν αφήσουμε να προχωρήσουν τα σχέδια για τον Αστέρα, αν το λαϊκό κίνημα αποτύχει να αποτρέψει τέτοιου είδους αξιοποιήσεις της δημόσιας περιουσίας τότε θα είμαστε πλέον ακόμη πιο κοντά στο εφιαλτικό σενάριο όπου περίθαλψη και παιδεία θα παρέχονται μόνον σε όποιον μπορεί να τα αγοράσει. Αυτό θα έχει άμεσο αποτέλεσμα την αύξηση του αναλφαβητισμού, την ένταση της εξαθλίωσης, τον θάνατο στην κυριολεξία χιλιάδων συνανθρώπων μας.

Η διεθνής εμπειρία έχει δείξει ότι οι εταιρίες υπό νέο ιδιωτικό ιδιοκτησιακό καθεστώς προχωρούν σε σημαντικές αυξήσεις των τιμολογίων τους όπως επίσης και σε μείωση μισθών και προσωπικού.

Μπορούμε να εκτιμήσουμε με βάση τη σημερινή πραγματικότητα ότι αύξηση των τιμολογίων, για παράδειγμα του νερού, θα οδηγήσει ένα σημαντικό μέρος των συμπολιτών μας σε όρους ζωής αντίστοιχους με αυτούς χωρών του τρίτου κόσμου.

Επίσης με την ιδιωτικοποίηση παρατηρείται σημαντική μείωση στην ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών, με τραγικές συνέπειες σε πολλές περιπτώσεις (ατυχήματα στους βρετανικούς σιδηροδρόμους, ηλεκτρικό black-out στο σύνολο της ανατολικής ακτής των ΗΠΑ προ πέντε ετών, πυρηνικό ατύχημα στη Φουκουσίμα λόγω ανεπαρκών έως ανύπαρκτων μέσων ασφαλείας στο βωμό βέβαια του κέρδους για να αναφέρουμε μερικές από αυτές).

Η δεύτερη αφορά την σημαντικότατη απώλεια σταθερών ετήσιων εσόδων από την πώληση κρατικής περιουσίας. Με το πρόσχημα της μείωσης του χρέους μειώνονται σημαντικά τα μελλοντικά έσοδα του κράτους καθώς μηδενίζονται τα ετήσια μερίσματα των εταιριών υπό δημόσιο έλεγχο. Επομένως το κράτος θα υποχρεωθεί σε μεταγενέστερο χρόνο να καλύψει τις απώλειες των συγκεκριμένων εσόδων, και η νεοφιλελεύθερη συνταγή προβλέπει τη λήψη νέων περιοριστικών μέτρων (αύξηση άμεσης και έμμεσης φορολογίας, μείωση δημοσίων επενδύσεων κ.ά.) που συμβάλλουν στην περαιτέρω μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος και την επιδείνωση της κρίσης, δηλαδή επιβαρύνοντας ξανά και ξανά τους έλληνες πολίτες με νέα μέτρα, νέους φόρους, νέα χαράτσια, νέες περικοπές μονιμοποιώντας και θεσμοθετώντας στην ουσία πλέον την εξαθλίωση του λαού.

Αναφέρουμε χαρακτηριστικά ότι οι διαδικασίες ιδιωτικοποιήσεων που ξεκίνησε το 1990 η κυβέρνηση Μητσοτάκη και πήραν φρενήρεις ρυθμούς με τις κυβερνήσεις Σημίτη απέδωσαν στα δημόσια ταμεία μέχρι το 2009 τριάντα δισεκατομμύρια ευρώ περίπου. Αυτά ήσαν όλα κι όλα τα έσοδα από ένα τεράστιο αριθμό ιδιωτικοποιήσεων την στιγμή που το δημόσιο, μόνο για το 2010, είχε απώλειες εσόδων της τάξης των 24 δις ευρώ λόγω των ιδιωτικοποιήσεων των προηγούμενων ετών. Όλα τα παραπάνω υποτίθεται για να ελεγχθούν τα δημοσιονομικά και να μη βαρύνεται ο λαός με χρέη.

Παρά την επίσημη κρατική προπαγάνδα τα έσοδα από τις ιδιωτικοποιήσεις ήταν ασήμαντα και δεν έπαιξαν κανέναν απολύτως ρόλο στην τιθάσευση του δανεισμού του δημοσίου ο οποίος δεν μειωνόταν παρά τις ιδιωτικοποιήσεις. Τα έσοδα του δημοσίου όχι μόνο ήταν ελάχιστα αλλά ήσαν και κατά πολύ μικρότερα από τα έσοδα που θα είχε αν δεν ξεπουλούσε τις επιχειρήσεις του.

Σήμερα η πώληση κρατικής περιουσίας εμφανίζεται ως πανάκεια. Οι ιδιωτικοποιήσεις, ο περιορισμός του κράτους, η καταπολέμηση δηλαδή του λεγόμενου κρατισμού προπαγανδίζονται ως η απόλυτη επιλογή και ο μοναδικός και αδιαμφισβήτητος δρόμος για την οικονομική ανάπτυξη. Εμείς ξέρουμε βέβαια ότι όλα αυτά είναι προσχήματα. Οι ιδιωτικοποιήσεις δεν στοχεύουν στην ανάπτυξη, άσχετα από τις δημόσιες διακηρύξεις. Ο στόχος είναι η ενίσχυση της κερδοφορίας και της ιδιοκτησίας του κεφαλαίου. Για να περάσουν όμως αυτές οι απόψεις στον κόσμο επιστρατεύονται όλα τα μέσα. Από την εσκεμμένη απαξίωση κάθε δημόσιου αγαθού και δραστηριότητας μέχρι ψυχολογική πίεση στους πολίτες και στην κυριολεξία απαγόρευση κάθε ουσιαστικής συζήτησης.

Αντί ανοικτού διαλόγου με την κοινωνία, η επιβολή της κυρίαρχης άποψης γίνεται με απλοϊκά σχήματα και σύμβολα, που εν είδει διαφήμισης κατακλύζουν τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, ηλεκτρονικά και συμβατικά. Ιδιωτικοποίηση, αποκρατικοποίηση, μετοχοποίηση, πώληση, εκποίηση, αξιοποίηση, σύμπραξη δημόσιου και ιδιωτικού τομέα. Η πλούσια ελληνική γλώσσα έχει μια λέξη για κάθε (προπαγανδιστική) περίσταση. Κάτω από το φόβο της άτακτης πτώχευσης οι άνθρωποι πείθονται με οποιαδήποτε “γρήγορη λύση”. Ειδικά μετά τη συστηματική δαιμονοποίηση του δημοσίου, ήδη πολύ πριν ενσκήψει η οικονομική κρίση, είναι έτοιμοι να δεχτούν και τις πιο παράλογες απόψεις, ακόμη κι αν αντιβαίνουν στην ίδια την πραγματικότητα.

Η παραπάνω εικόνα δεν είναι καινούρια. Απλώς η οικονομική κρίση λειτούργησε σαν καταλύτης για την επικράτησή της. Εφευρίσκοντας νέους “διαφημιστικούς” όρους και αντικαθιστώντας τις ακριβείς λέξεις με άλλες νοηματικά πιο “ακίνδυνες”, η άρχουσα τάξη κατάφερε να επιβάλει μία μόνιμη σύγχυση στην κοινωνία, για όλο το εύρος της πολιτικής πρακτικής. Έτσι, οι ιδιωτικοποιήσεις έγιναν “αποκρατικοποιήσεις”, η εργασία “απασχόληση”, οι απολύσεις “ευελιξία”, οι περικοπές “ελαστικότητα στην εργασία”, η κατάργηση κοινωνικών δικαιωμάτων και κατακτήσεων δεκαετιών μπήκε κάτω από την ομπρέλα των “μεταρρυθμίσεων”. Πλήρης αντιστροφή νοημάτων. Αντί απτών παραδειγμάτων, προτιμήθηκαν τα στερεότυπα. Αντί διαφάνειας και δημοσιοποίησης όλων των παραμέτρων, οι πολίτες δέχτηκαν κατακλυσμό πληροφοριών ασύνδετων μεταξύ τους, διαστρεβλωμένων ή ακόμη και εντελώς ψευδών. Αντί της κοινωνικής συνοχής και της αλληλεγγύης κοινωνικών ομάδων και γενεών, επιβλήθηκε η ανθρωποφαγία και η μισαλλοδοξία.

Ποιός δεν έχει υποστεί την κακόγουστη προπαγάνδα περί διογκωμένου δημόσιου τομέα όταν ακόμα και πριν τα μνημόνια η Ελλάδα βρισκόταν στον μέσο όρο της Ευρώπης των 27 όσον αφορά την έκταση του δημοσίου, πόσο μάλλον σήμερα μετά και τις χιλιάδες διαθεσιμότητες, απολύσεις και ξαφνικούς θανάτους δημοσίων οργανισμών.

Ποιός δεν έχει ακούσει για την δήθεν μεγαλύτερη ανταγωνιστικότητα των ιδιωτικών επιχειρήσεων ενώ υπάρχουν εκατοντάδες μελέτες από τα επίσης αναρίθμητα μοντέλα ιδιωτικοποιήσεων που εφαρμόστηκαν παγκοσμίως τις τελευταίες δεκαετίες που αποδεικύουν ότι οι ιδιωτικοποιήσεις δεν οδηγούν σε αύξηση του ρυθμού ανάπτυξης, καταρρίπτοντας τον μύθο, σύμφωνα με τον οποίο οι ιδιωτικές επιχειρήσεις λειτουργούν αποτελεσματικότερα από τις κρατικές, Το γεγονός ότι σε όλες τις ανάλογες περιπτώσεις οι ιδιωτικοποιημένες επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας απέτυχαν να αυξήσουν την απόδοσή τους μετά τις ιδιωτικοποιήσεις, αποδεικνύει ότι δεν συντελέστηκε καμμιά αύξηση της παραγωγικότητας, παρά την απορρύθμιση και τον ενταφιασμό των εργασιακών δικαιωμάτων.

Ποιός τέλος δεν έχει ακούσει τα στερεότυπα για την υποτιθέμενη μεταπολιτευτική ιδεολογική κυριαρχία της αριστεράς και ας μην έχει ασκήσει ακόμη την εξουσία αριστερή κυβέρνηση. Ποιός δεν ήρθε αντιμέτωπος με το ιδεολόγημα της Ελλάδας ως τελευταίας ευρωπαϊκής Σοβιετίας. Και αυτό παρόλο που την δεκαετία του 1990 η Ελλάδα ήταν δεύτερη στην Ευρώπη σε ύψος αποκρατικοποιήσεων (σε σχέση με το ΑΕΠ) και ενώ η αξία του χαρτοφυλακίου που κατέχει το δημόσιο σε επιχειρήσεις και οργανισμούς ανέρχεται με το ζόρι στα πέντε δισεκατομμύρια ευρώ σε σύνολο ΑΕΠ πριν την κρίση 230 δις. Αυτή είναι η περιουσία της ελληνικής σοβιετίας! Αυτές είναι οι επιχειρήσεις από τις οποίες θέλουν να πάρουν πενήντα δις! Απομένει βέβαια και κάτι άλλο. Η γή!

Στην περίπτωση του Αστέρα Βουλιαγμένης η κυβέρνηση -και όχι μόνο αυτή η συγκεκριμένη- συμπεριφέρεται σαν ιδιοκτήτης της δημόσιας περιουσίας και των υποδομών τις οποίες μπορεί ανά πάσα στιγμή να εκμεταλλευτεί με όποιον τρόπο νομίζει. Το χειρότερο, να τις εκποιήσει, χωρίς καν το πενιχρό αντίτιμο να επιστρέψει στους νόμιμους ιδιοκτήτες, δηλαδή τους πολίτες αυτής της χώρας. Οι κυβερνώντες κατάφεραν να παραμερίσουν και τους συνταγματικούς περιορισμούς στην πώληση δημοσίων κτημάτων και να τα εντάξουν στην ιδιωτική περιουσία, προκειμένου να τα “αξιοποιήσουν”.

Με απόφαση του Eurogroup το 100% των εισπράξεων από τις ιδιωτικοποιήσεις πάνε σε κλειστό λογαριασμό, αποκλειστικά για την αποπληρωμή δανείων. Για να το εκφράσουμε ακριβέστερα, αποκλειστικά για την αποπληρωμή τόκων προηγούμενων δανείων και έτσι η όποια δυνατότητα παραγωγικής αναδιάρθρωσης με επίκεντρο τους πολίτες αποκλείεται εφόσον πωλείται ο δημόσιος πλούτος.

Η παραχώρηση των υποδομών και του δημόσιου πλούτου αφαιρεί όλα τα αναπτυξιακά εργαλεία που βρίσκονται υπό τον έμμεσο έλεγχο της κοινωνίας και οδηγεί σε ένα τριτοκοσμικό μοντέλο οικονομίας, από το οποίο οι πολίτες αυτού του τόπου δεν έχουν να κερδίσουν τίποτε.

Πολλοί νομίζουν ότι το Ταμείο Αξιοποίησης της Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου (ΤΑΙΠΕΔ) είναι ένας απαραίτητος θεσμός που μπορεί να βάλει έστω κι ένα χεράκι για να βγει η χώρα από την παρούσα κατάσταση. Μία πολύ πρόσφατη ιστορία όμως διαλύει και τις εναπομείνασες ψευδαισθήσεις.

Το ΤΑΙΠΕΔ δεν αποτελεί ελληνική ευρεσιτεχνία. Ήδη πριν από την ψήφιση του Μεσοπρόθεσμου το 2011, είχε προκριθεί το μοντέλο μαζικών ιδιωτικοποιήσεων που ακολουθήθηκε στη Γερμανία από το 1990 έως το 1994, κατά την επανένωση των δύο Γερμανιών μετά την πτώση του Τείχους. Ένα καταστροφικό σχέδιο που πρακτικά εξαΰλωσε τις τεράστιες υποδομές της πρώην Ανατολικής Γερμανίας, αφήνοντας περισσότερους από 2,5 εκατομμύρια εργαζόμενους στο δρόμο, οι περισσότεροι από τους οποίους δεν ξαναδούλεψαν. Τότε δημιουργήθηκε μία εταιρεία διαχείρισης της δημόσιας περιουσίας της πρώην Αν.Γερμανίας, ονόματι Τρόιχαντ (Treuhand σημαίνει έμπιστο χέρι), της οποίας πιστό αντίγραφο αποτελεί το ΤΑΙΠΕΔ.

Με αρχική αποτίμηση της αξίας των προς πώληση περιουσιακών στοιχείων τα 300 δις ευρώ, η Τρόιχαντ πούλησε το 85% της δημόσιας περιουσίας της Ανατολικής Γερμανίας αντί 22 δις ευρώ (ανάμεσα τους σημαντικές επιχειρήσεις πουλήθηκαν σε πλειστηριασμούς με ένα μοναδικό πλειοδότη αντί 1 μάρκου). Με τελικό απολογισμό, εκτός από τα εκατομμύρια ανέργους, τη μεταφορά ενός τεράστιου δημόσιου πλούτου στον «ιδιωτικό τομέα», 170 δισ. δολάρια ζημιές, καταγγελίες για κλείσιμο κερδοφόρων επιχειρήσεων προς όφελος των δυτικογερμανικών ανταγωνιστριών τους και πάσης φύσεως άλλα σκανδάλα: 500 υποθέσεις συσχετισμένες με τις fast track πωλήσεις, από δωροδοκία έως κατάχρηση και απάτη, διερευνούσε η Δικαιοσύνη την περίοδο διάλυσής της. Προφανώς όχι άδικα.

Για μας είναι προφανές ότι το μνημονιακής εμπνέυσεως ΤΑΙΠΕΔ βαδίζει στον ίδιο καταστροφικό δρόμο.

Η Ριζοσπαστική Κίνηση Πολιτών Βάρης – Βούλας – Βουλιαγμένης έχει θέσει από την πρώτη στιγμή ως βασικό στόχο την ανατροπή των σχεδίων για εκποίηση της δημόσιας περιουσίας και εκχώρηση του φυσικού μας πλούτου. Μαζί με όλες τις συλλογικότητες και τους φορείς του Δήμου μας θα αγωνιστούμε για παραλίες και δασικές εκτάσεις ελεύθερες για όλους τους πολίτες με ανεμπόδιστη πρόσβαση και χρήση για αναψυχή, ξεκούραση, ήπια αθλητική άσκηση. Τώρα είναι η ώρα για ένα μαχόμενο μέτωπο της μεγάλης κοινωνικής πλειοψηφίας για να αποτρέψει την δήθεν ανάπτυξη που ιδιωτικοποιεί τη δημόσια περιουσία καταστρέφοντας το περιβάλλον, υπονομεύοντας την υγεία και την ίδια την ανθρώπινη ζωή για τη συσσώρευση κέρδους στο κεφάλαιο και στους λίγους.

Γιάννης Περακάκης

Μέλος της Ριζοσπαστικής Κίνησης Πολιτών Βάρης – Βούλας - Βουλιαγμένης